1.Tại sao phải xét nghiệm HIV khi mang thai :

Vì  khi nhiễm HIV ở giai đoạn đầu thường không có bất kỳ triệu chứng nào đặc hiệu . Chỉ có triệu chứng ở giai mđoạn đã suy giảm miễn dịch.

2.Tỉ  lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con :

 Mang thai : 25%, sanh đẻ 50% , sau sanh , cho con bú : 25%.

3.Lây truyền HIV trong thai kỳ:

Cơ chế lây truyền mẹ con :

Ø  Tháng cuối của thai kỳ, màng nhau thai mỏng dần, tạo thuận lợi cho sự xâm nhập HIV sang con.

Ø  HIV từ máu mẹ có thể xâm nhập thông qua màng nhau thai.

Ø  Tế bào CD4 có HIV có thể xâm nhập qua màng nhau thai vào thai nhi

Các yếu tố làm tăng nguy cơ lây truyền mẹ con:

Ø  Tuổi của mẹ tăng lên

Ø  Mẹ mới bị nhiễm HIV

Ø  Mẹ nhiễm HIV ở giai đoạn cuối: CD4 giảm, tải lượng virus trong máu cao, mắc các nhiễm trùng cơ hội

Ø  Thói quen xấu: hút thuốc, nghiện ma túy

4. Lây truyền HIV trong chuyển dạ đẻ:

Ø  Quá trình chuyển dạ và sinh con : cơn co tử cung, xóa mở cổ tử cung và đứt các mạch máu nhỏ

Ø  Thăm khám: âm đạo và cổ tử cung có thể bị xây xước, chảy máu

Ø  Đặt điện cực, forceps: gây chảy máu và tăng nguy cơ nhiễm HIV cho trẻ

Các yếu tố làm tăng nguy cơ lây truyền mẹ con:

Ø  Đẻ khó

Ø  Chuyển dạ kéo dài

Ø  Thời gian vỡ ối dài ( LTMC tăng 2%)

Ø  Thai bị sang chấn

5. Giai đoạn cho con bú:

Ø  HIV có trong sữa mẹ

Ø   Các bệnh về vú của mẹ: viêm tuyến vú, nứt đầu vú… làm tăng nồng độ virut trong sữa mẹ

Ø  Trẻ có các bệnh lý về răng miệng: viêm lợi, mọc răng, khi bú mẹ sẽ tạo điều kiện cho virut xâm nhập

Các yếu tố làm tăng nguy cơ lây truyền mẹ con:

Ø  Mẹ giai đoạn aids: CD4 giảm, số lượng vi rút trong máu và sữa mẹ cao

Ø  Mẹ mới nhiễm HIV: tải lượng virus cao

Ø  Viêm vú, nứt vú, áp xe vú

Ø  Trẻ sinh non, nhẹ cân

Ø  Tổn thương ở miệng trẻ

Ø  Nuôi trẻ hỗn hợp (bú mẹ + bú sữa bình)

Ø  Thời gian bú mẹ dài

3.Các can thiệp Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con:

1.PN tuổi sinh đẻ chưa có thai:

 Chưa biết tình trạng nhiễm HIV: Tư vấn XN HIV

Nhiễm HIV:

+ Tư vấn và cung cấp thông tin về nguy cơ lây truyền HIV từ mẹ sang con

+ Phòng tránh thai nếu không muốn có thai

+ Lợi ích điều trị ARV, thời điểm có thai tối ưu, chuyển đến cơ sở điều trị HIV

2.PN có thai:

2.1. Chưa biết tình trạng nhiễm HIV: tư vấn XN HIV

2.2. Nhiễm HIV:

* Chưa điều trị ARV

-Tư vấn về sự cần thiết điều trị ARV

-Điều trị ARV càng sớm càng tốt

-Chuyển gửi đến cơ sở điều trị hoặc điều trị ARV ngay tại cơ sở sản khoa

* Đang điều trị ARV:

-Tư vấn nuôi dưỡng

-Can thiệp bằng điều trị ARV trong phòng lây truyền mẹ con  trước, trong và sau sinh

- Mục đích điều trị ARV cho phụ nữ mang thai  nhiễm HIV

-Nhằm đạt được tải lượng HIV dưới ngưỡng ức chế, tốt nhất là dưới ngưỡng phát hiện, chậm nhất vào quý 3 của thai kỳ, đặc biệt là khi chuyển dạ.

-Phụ nữ mang thai nhiễm HIV cần được theo dõi hằng tháng, đặc biệt vào thời điểm gần ngày dự kiến sinh

3. Dự kiến có thai khi đang điều trị ARV

-Duy trì phác đồ điều trị ARV hiện tại đồng thời củng cố tuân thủ điều trị.

-Tư vấn thời điểm có thai tốt nhất khi tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện

Tóm tắt:

 - Nhiễm HIV là nhiễm suốt đời. HIV xâm nhập vào TB CD4 và làm suy giảm hệ thống miễn dịch của cơ thể

- Xét nghiệm HIV sớm trong 3 tháng đầu hoặc trong lần khám thai đầu tiên

- Điều trị ARV nếu mẹ phát hiện nhiễm HIV khi mang thai>=24 tuần thai, lúc chuyển dạ và sau sinh nếu cho con bú hoặc mẹ đã điều trị có XNTL>1000.